Γράφει η Δανάη Δημητρίου
Σε μία από τις πιο έντονες στρατιωτικές επεμβάσεις των τελευταίων ετών, το Ισραήλ εξαπέλυσε σειρά αεροπορικών επιδρομών στη Συρία, χτυπώντας στόχους-κλειδιά στην πρωτεύουσα Δαμασκό και στη νότια επαρχία Σουέιντα. Η ισραηλινή ηγεσία διακηρύσσει ότι στόχος είναι η προστασία της μειονότητας των Δρούζων, που πλήττεται από αιματηρές συγκρούσεις, αλλά και η αποστολή αυστηρού μηνύματος τόσο προς το καθεστώς του Άχμεντ αλ Σάρα όσο και προς την Τουρκία.
Οι βομβαρδισμοί ξεκίνησαν τη Δευτέρα και συνεχίστηκαν επί τρεις ημέρες, προκαλώντας σημαντικές καταστροφές στο συριακό υπουργείο Άμυνας στη Δαμασκό και σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη νότια Συρία. Στην επαρχία Σουέιντα, όπου ζει η πλειοψηφία των Δρούζων της Συρίας, φονικές μάχες μαίνονται μεταξύ ενόπλων πολιτοφυλακών Δρούζων και Βεδουίνων φυλών, με περισσότερους από 350 νεκρούς από την Κυριακή.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε πως το Ισραήλ «θα προστατέψει τους αδελφούς μας Δρούζους» και χαρακτήρισε την επέμβαση ως «αναγκαία για την ασφάλεια της περιοχής». Από την πλευρά του, ο μεταβατικός Σύρος πρόεδρος Άχμεντ αλ-Σάρα κατηγόρησε το Ισραήλ για «κλιμάκωση μεγάλης κλίμακας» και για προσπάθεια αποσταθεροποίησης της χώρας του.
Διεθνείς αντιδράσεις και ο ρόλος των ΗΠΑ
Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, με επικεφαλής τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, φαίνεται να υποστήριξε διακριτικά τις εξελίξεις, με τον Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να δηλώνει ότι Ουάσινγκτον και Άραβες σύμμαχοι συμφώνησαν σε «συγκεκριμένα βήματα» για την παύση της βίας.
Το συριακό υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε την ύπαρξη συμφωνίας μεταξύ της κυβέρνησης και των τοπικών θρησκευτικών ηγετών της Σουέιντα, με στόχο την απόσυρση του στρατού από την περιοχή. Παράλληλα, χαιρέτισε τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης των ΗΠΑ και της «αραβικής πλευράς».
Η Άγκυρα, που διατηρεί στενούς δεσμούς με τη συριακή κυβέρνηση, διαμαρτυρήθηκε έντονα για τις ισραηλινές επιθέσεις, αλλά δεν προχώρησε σε ουσιαστική παρέμβαση, προκαλώντας αμηχανία στους κύκλους της Δαμασκού.
Οι ρίζες της σύγκρουσης στη Σουέιντα
Οι τελευταίες αιματηρές συγκρούσεις πυροδοτήθηκαν από την απαγωγή ενός Δρούζου εμπόρου από Βεδουίνους ενόπλους, γεγονός που οδήγησε τις Δρούζικες πολιτοφυλακές να περικυκλώσουν και να καταλάβουν περιοχές Βεδουίνων. Οι εχθροπραξίες εξαπλώθηκαν ταχύτατα σε άλλες περιοχές της επαρχίας, με εκατέρωθεν επιθέσεις.
Η συριακή κυβέρνηση είχε προσπαθήσει το προηγούμενο διάστημα να ενσωματώσει τις πολιτοφυλακές των Δρούζων μέσω συμφωνίας για δημιουργία τοπικών σωμάτων ασφαλείας, ωστόσο η επιρροή αυτών των ομάδων και ο διαρκής έλεγχος τους στην περιοχή πυροδότησε εντάσεις με φιλοκυβερνητικές φυλές.
Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (SOHR) σημειώνει πως η ανθρωπιστική κατάσταση στην περιοχή έχει επιδεινωθεί δραματικά, ενώ υπάρχουν αναφορές για λεηλασίες, εμπρησμούς και επιθέσεις εναντίον πολιτών από τις συριακές δυνάμεις.
Η ισραηλινή στρατιωτική στρατηγική
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Ίσραελ Κατζ, ανακοίνωσε ότι οι προειδοποιήσεις προς τη Δαμασκό «έχουν τελειώσει» και ότι οι ισραηλινές δυνάμεις θα συνεχίσουν τις επιχειρήσεις «μέχρι την πλήρη απόσυρση των δυνάμεων που επιτέθηκαν στους Δρούζους». Μεταξύ των στόχων που επλήγησαν ήταν το υπουργείο Άμυνας στην πλατεία Ουμαγιάντ στη Δαμασκό και το προεδρικό μέγαρο, σύμφωνα με ισραηλινές πηγές.
Βίντεο που δημοσιοποίησε το ισραηλινό υπουργείο Άμυνας δείχνει ζωντανή μετάδοση σε συριακό τηλεοπτικό σταθμό να διακόπτεται με πανικό, καθώς ξεκινούν οι αεροπορικές επιδρομές.
Το Ισραήλ επιβεβαίωσε επίσης πλήγματα κατά τεθωρακισμένων και οχημάτων μεταφοράς όπλων που κατευθύνονταν προς τη Σουέιντα, καθώς και σε αποθήκες όπλων.
Γεωπολιτικό μήνυμα και επόμενες κινήσεις
Πέραν της στρατιωτικής διάστασης, η επέμβαση στέλνει ευρύτερο γεωπολιτικό μήνυμα προς την Τουρκία και το καθεστώς Σάρα: το Ισραήλ δηλώνει έτοιμο να προστατέψει μειονότητες εντός της Συρίας και να εδραιώσει τον στρατηγικό του ρόλο στα Υψίπεδα του Γκολάν και σε όλη τη νότια Συρία.
Η επιμονή του Νετανιάχου για αποστρατιωτικοποίηση της Σουέιντα και η ξεκάθαρη εχθρότητα απέναντι στην ισλαμιστική ομάδα HTS – πρώην παρακλάδι της Αλ Κάιντα και βασικό σύμμαχο του προέδρου Σάρα – δείχνουν ότι το Ισραήλ δεν πρόκειται να ανεχθεί νέο θύλακα αστάθειας στα βόρεια σύνορά του.
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία, ενώ οι κινήσεις του Προέδρου Τραμπ και των ΗΠΑ αναμένεται να κρίνουν το βάθος και την έκταση της ισραηλινής στρατιωτικής εμπλοκής στη Συρία.
